Otyłość to choroba przewlekła charakteryzująca się nadmiernym nagromadzeniem tkanki tłuszczowej w organizmie. Uwarunkowana jest m.in. czynnikami metabolicznymi, neuroendokrynnymi, psychologicznymi, środowiskowymi i genetycznymi.
Jest to najczęściej występująca choroba metaboliczna, powodująca m.in. nadciśnienie tętnicze, cukrzycę typu 2 i wiele innych schorzeń.
Przyczynia się również do pogorszenia jakości i skrócenia oczekiwanego czasu życia.
Nadwaga i otyłość dotyczy obecnie ponad 60% dorosłych Polaków oraz dzieci, gdyż co piąte dziecko ma już problem z nadmierną masą ciała. Co jest powodem takiego stanu rzeczy? Przede wszystkim skomplikowana biochemia naszego organizmu, czyli hormony i zaburzenia ich pracy na skutek niewłaściwego żywienia, między innymi uzależnienia od cukru, tłuszczu i soli. Dostępność produktów wysoko przetworzonych, nieregularne spożywanie posiłków, zbyt mały udział warzyw w diecie są w dużej mierze odpowiedzialne za przyrost masy ciała. Nie tylko to jednak ma wpływ na masę ciała. Również tempo życia, stres, niska aktywność fizyczna czy niedostateczna ilość snu przekładają się na dodatkowe kilogramy.
Sposób żywienia w czasie redukcji masy ciała powinien być różnorodny oraz dopasowany do potrzeb i preferencji żywieniowych. Aby stopniowo zredukować masę ciała, z pomocą specjalisty, należy określić indywidualne zapotrzebowanie kaloryczne z uwzględnieniem deficytu kalorycznego na poziomie 500-800 kcal na dobę. Jest ono zależne m.in. od wieku, płci czy poziomu aktywności fizycznej.
Dieta redukcyjna powinna dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych w odpowiednich ilościach. Proces redukcji masy ciała powinien obejmować edukację w zakresie zdrowych nawyków żywieniowych. Zmiany należy wprowadzać stopniowo, małymi krokami. Stosowanie zbyt restrykcyjnych diet powodujących szybką utratę masy ciała, może prowadzić do wystąpienia niedoborów pokarmowych, pogorszenia stanu zdrowia i samopoczucia.
Nadmierna masa ciała często prowadzi do rozwoju wielu poważnych problemów zdrowotnych. Należą do nich między innymi choroby układu krążenia, niektóre nowotwory, cukrzyca, dna moczanowa, depresja, choroby nerek i wątroby i inne poważne zaburzenia.
ZALECENIA ŻYWIENIOWE:
-
Spożywać regularnie 4–5 posiłków w ciągu dnia, ze szczególnym naciskiem na zdrowe, pełnowartościowe śniadanie z udziałem pełnoziarnistych produktów zbożowych. Spożywanie żywności o niskim indeksie glikemicznym, w małych porcjach zmniejsza chęć na słodycze, zwłaszcza w godzinach wieczornych.
-
Urozmaicać swoją dietę zgodnie z Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej opracowaną w Instytucie Żywności i Żywienia.
-
Jeść w każdym posiłku warzywa. Powinny być one podstawą każdego posiłku. Szczególny nacisk należy położyć na udział zielonych warzyw liściastych bogatych w wapń, żelazo i kwas foliowy, zawierających także białko. Przynajmniej połowa warzyw powinna być spożywana w postaci surowej;
-
Dodawać do diety porcje owoców, jako źródło witamin i błonnika pokarmowego, najlepiej w pierwszej połowie dnia;
-
Ograniczyć spożycie przetworzonych produktów zbożowych (białe pieczywo, makarony pszenne), a zwiększyć spożycie pieczywa pełnoziarnistego, grubych kasz (gryczana, jaglana), płatków owsianych, makaronu razowego;
-
Spożywać tylko chude mięso i nabiał o niskiej zawartości tłuszczu. Z tłustych produktów pochodzenia zwierzęcego zaleca się tylko tłuste ryby morskie. Uwzględniaj w diecie również suche nasiona roślin strączkowych;
-
Ograniczyć do minimum spożycie słodyczy. W zamian można przekąsić kisiel przygotowany w domu, sałatkę owocową, niewielką ilość owoców suszonych (niekandyzowanych), od czasu do czasu biszkopty, ciasto drożdżowe upieczone z niewielkim dodatkiem cukru, ser biały z dżemem niskosłodzonym, niewielką ilość orzechów lub migdałów;
-
Zastąpić napoje gazowane wodą mineralną.
-
Dodawać zioła, naturalne przyprawy do potraw, przede wszystkim ograniczając sól;
-
Zwiększyć aktywność fizyczną, która powinna sprawiać przyjemność, ale wykonywać ją regularnie.
Więcej na stronie Narodowego Centum Edukacji Zdrowotnej https://ncez.pzh.gov.pl/
Osoby zainteresowane poprawą stanu swojego zdrowia i jakości życia poprzez stronę https://ncez.pzh.gov.pl mają dostęp do m.in.:
- aktualnych wyników badań prowadzonych przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH-PIB,
- licznych artykułów popularno-naukowych,
- materiałów edukacyjnych w postaci grafik, infografik, zaleceń żywieniowych w różnych jednostkach chorobowych, ebooków,
- norm żywienia człowieka,
oraz innych praktycznych zasobów wspierających prozdrowotne zmiany w codziennym funkcjonowaniu.